Hiệp định thương mại tự do Việt Nam – EU (EVFTA) sẽ là nền tảng vững chắc, tạo sức bật mạnh mẽ trong phát triển hợp tác thương mại đầu tư Việt Nam – EU trong bối cảnh bình thường mới.

Ngày 27/10, tại Hà Nội đã diễn ra Diễn đàn thương mại Việt Nam-EU 2021 với chủ đề “EVFTA – Sức bật cho hợp tác thương mại đầu tư trong bối cảnh bình thường mới”.

Diễn đàn thu hút sự tham dự của đại diện UBND 50 tỉnh và thành phố cùng lãnh đạo Bộ Công Thương, Bộ Kế hoạch Đầu tư, Đại sứ – Trưởng Phái đoàn EU tại Việt Nam, Đại sứ các nước thành viên EU tại Việt Nam, lãnh đạo EuroCham, chuyên gia, hiệp hội ngành hàng, cùng hàng trăm doanh nghiệp của Việt Nam và châu Âu.

Việt Nam nằm trong Top 10 nước xuất khẩu lớn nhất vào EU

Phát biểu tại diễn đàn, Thứ trưởng Bộ Công Thương Đặng Hoàng An cho biết, nhìn lại năm đầu tiên thực thi, Hiệp định EVFTA không chỉ là đòn bẩy thúc đẩy thương mại hai chiều mà còn là lợi thế ưu việt cho cộng đồng doanh nghiệp hai bên trong bối cảnh kinh tế, giao thương toàn cầu bị ảnh hưởng nghiêm trọng do đại dịch Covid-19 gây ra.

Những con số ấn tượng về trao đổi thương mại, ngay cả trong thời kỳ bệnh dịch bùng phát tại các nước EU sau đó đến Việt Nam đã chứng minh điều này.

Theo tính toán từ số liệu của Tổng cục Hải quan Việt Nam, trao đổi thương mại hai chiều giữa Việt Nam và EU sau một năm thực thi hiệp định đạt 54,87 tỷ USD, tăng 12,1% so với giai đoạn cùng kỳ, trong đó kim ngạch xuất khẩu đạt 38,48 tỷ USD, tăng 11,3% và kim ngạch nhập khẩu đạt 16,39 tỷ USD, tăng 14,04%.

Mặc dù Việt Nam bị ảnh hưởng nặng nề do đợt dịch thứ 4 bùng phát tại vùng xuất khẩu trọng điểm phía Nam, 9 tháng năm 2021, thương mại 2 chiều giữa Việt Nam và EU vẫn ghi nhận sự tăng trưởng khả quan, kể cả so với thời kỳ trước đại dịch, với kim ngạch đạt 41,3 tỷ USD, tăng 13,4% so với cùng kỳ năm 2020, trong đó xuất khẩu đạt 28,85 tỷ USD, tăng 11,7% và nhập khẩu đạt 12,4 tỷ USD, tăng 17,6% so với cùng kỳ năm 2020.

Đặc biệt, ngày càng nhiều doanh nghiệp tận dụng được ưu đãi từ Hiệp định EVFTA qua việc sử dụng chứng nhận xuất xứ (C/O) ưu đãi.

Theo thống kê của Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương), trong năm đầu tiên thực thi hiệp định, các cơ quan, tổ chức được uỷ quyển cấp C/O mẫu EUR.1 đã cấp khoảng 207.682 chứng nhận C/O mẫu EUR.1 với kim ngạch đạt khoảng 7,71 tỷ USD đi 27 nước EU.

Ngoài ra, các doanh nghiệp xuất khẩu hàng hóa sang EU còn thực hiện tự chứng nhận xuất xứ cho 6.115 lô hàng được hưởng ưu đãi thuế quan theo EVFTA.

Theo Thứ trưởng Đặng Hoàng An, năng lực cạnh tranh và thị phần của hàng hóa Việt cũng ngày càng được cải thiện rõ rệt tại thị trường EU.

Việt Nam hiện đã vươn lên trở thành đối tác thương mại hàng hóa lớn nhất của EU trong khu vực ASEAN, với kim ngạch thương mại hai chiều năm 2020 đạt 43,2 tỷ Euro (theo EuroStat), và xếp trong Top 10 các nước xuất khẩu lớn nhất vào thị trường EU.

Về đầu tư, với cam kết mạnh mẽ đảm bảo tính minh bạch, thông thoáng, thuận lợi trong môi trường kinh doanh – đầu tư, Việt Nam đã tiếp nhận được nguồn đầu tư chất lượng cao từ EU với những dự án có công nghệ tiên tiến, tạo ra những giá trị và lợi ích chung cho cộng đồng doanh nghiệp hai bên.

“Rõ ràng đây là những kết quả đặc biệt đáng ghi nhận sau một năm thực thi Hiệp định, đồng thời là cơ sở để chúng ta hoàn toàn có thể lạc quan, tin tưởng vào một sức bật mạnh mẽ trong phát triển hợp tác thương mại đầu tư Việt Nam – EU trước bối cảnh bình thường mới với nền tảng vững chắc từ EVFTA”, Thứ trưởng Đặng Hoàng An khẳng định.

Khai thác triệt để tiềm năng

Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam (EuroCham), ông Alain Cany cho rằng, với đặc thù thương mại mang tính bổ sung cao, không cạnh tranh trực tiếp, Việt Nam – EU cần hợp tác chặt chẽ trong việc giải quyết các vấn đề tồn tại vì lợi ích chung của cộng đồng doanh nghiệp để hiệu quả thực thi EVFTA tiến xa hơn nữa.

Việc hợp tác hiệu quả, đồng thời với việc dịch bệnh được kiểm soát trở lại, cùng lợi thế lớn từ EVFTA và tới đây là Hiệp định bảo hộ đầu tư giữa Việt Nam – EU (EVIPA), Việt Nam sẽ có cơ hội thu hút làn sóng FDI mới từ các nhà đầu tư châu Âu đang tìm kiếm một điểm đến ổn định, an toàn.

“Thương mại tự do không có nghĩa là bán nhiều hàng hơn ở nước ngoài mà thị trường trong nước cũng tiếp nhận một lượng hàng nhập khẩu lớn, doanh nghiệp Việt Nam cần đón nhận sức ép cạnh tranh tích cực này để nâng cao năng lực cạnh tranh ngay tại thị trường nội địa và xuất khẩu”, ông Alain Cany nhấn mạnh.

Dù lạc quan về triển vọng phục hồi kinh tế và phát triển quan hệ thương mại và đầu tư Việt Nam-EU song trước bối cảnh bình thường mới, nhiều chuyên gia cũng cảnh báo nhiều thách thức trước mắt, đặc biệt là diễn biến phức tạp và khó lường.

Đại sứ Giorgio Aliberti-Trưởng Phái đoàn EU tại Việt Nam cho rằng, EVFTA có thể thúc đẩy xuất khẩu một số mặt hàng trái cây và nông sản của Việt Nam, đặc biệt ở khu vực Mekong. Tuy nhiên, doanh nghiệp sẽ gặp trở ngại tại thị trường này do thủ tục giấy tờ phức tạp và lâu dài. Do đó, cần cải thiện thủ tục, quy trình để chủ động ứng phó trước nguy cơ tiềm ẩn phía trước.

Theo đó, Việt Nam cần xây dựng các kịch bản phù hợp để thích ứng linh hoạt và hiệu quả với tình hình mới; khơi thông mọi nguồn lực cho phục hồi và tăng trưởng kinh tế, đảm bảo chuỗi cung ứng; đồng thời tích cực hỗ trợ, tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, ổn định và cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, không để nền kinh tế bị lỡ nhịp trong xu hướng phục hồi kinh tế thế giới.

Trước bối cảnh kinh tế phục hồi, cùng sự nổi lên của những xu hướng thương mại, đầu tư mới, để tận dụng hiệu quả EVFTA, đón đầu những cơ hội mới mở ra hậu đại dịch đòi hỏi nỗ lực rất lớn từ cả phía Chính phủ và cộng đồng doanh nghiệp.

Thứ trưởng Đặng Hoàng An cho biết, Bộ Công Thương cùng hệ thống các Thương vụ Việt Nam tại EU sẽ nỗ lực đồng hành cùng doanh nghiệp hai bên khai thác tối đa ưu thế từ Hiệp định EVFTA, tạo mọi điều kiện thuận lợi để đẩy mạnh giao thương, kết nối đầu tư, hỗ trợ giải quyết các khó khăn, vướng mắc phát sinh.

“Trước những thời cơ và thách thức đan xen giai đoạn bình thường mới, các doanh nghiệp cũng cần chủ động đổi mới chính mình, nâng cao năng lực nội tại, điều chỉnh chiến lược sản xuất kinh doanh phù hợp để nhanh chóng thích nghi với điều kiện mới, tham gia sâu vào tái cấu trúc chuỗi cung ứng và giá trị toàn cầu”, Thứ trưởng Đặng Hoàng An nhấn mạnh.

Cũng trong khuôn khổ diễn đàn, Vụ Thị trường châu Âu – châu Mỹ (Bộ Công Thương) đã phát hành Sách giới thiệu về Quy định nhập khẩu của thị trường EU nhằm đẩy mạnh phổ biến rộng rãi thông tin thị trường và hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận và xuất khẩu thành công sang EU.

Nguồn: Báo Quốc Tế